ادب صنعتی

 تئاتر در تاجیکستان از هنرهای اصیل و قدیم محسوب می شود.بخشی از پیشینه این هنر در عرصه تئاتر عروسکی ست که مخاطبان خود را در بین کودکان و نوجوانان می یابد.در مورد تئاتر عروسکی که در تاجیکستان ، " تئاتر لختک " خوانده می شود مطالعات ارزشمندی صورت گرفته است. ( ر.ک: کینجه ابراهیم اف، " تئاتر لختک ( عروسکی) تاجیکستان" ، نامه پژوهشگاه ، سال 8، شماره 20، زمستان 1388، "صص 18 – 13") نام دیگر تئاتر عروسکی در تاجیکستان " چادر خیال " است که می توان آن را مترادف خیمه شب بازی دانست.به همین دلیل دومین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی در این کشور از 15 تا 22 آوریل سال 2010 در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان به نام چادر خیال برپا شد. به نوشته ابراهیم اف این هنر، تاریخی بسیار قدیم دارد.( همان، ص 17)    یکی از پشنوانه های هنر تئاتر و از جمله تئاتر عروسکی ادبیاتی قوی در بخش ادبیات کودک است که با قریحه و قلم چهره هایی چون میر سید میر شکر پدید آمده است.او متولد سال 1912م در بدخشان است. مدتی در دفتر روزنامه جوانان تاجیکستان فعالیت کرده است.از سال 1937 تا 1941 دو وظیفه دبیری و سردبیری نشریه " حیرت لنین" را برعهده داشته است.سال 1950 جایزه دولت شوروی و سال 1964 جایزه رودکی را دریافت کرده است.در زمان جنگ جهانی دوم هنری تازه از خود نشان داد: گفتنی های مهم را از طریق نامه نگاری به رشته تحریر در آورد . یعنی نامه در ق ادب صنعتی...

همچون بعضی اموردیگر با توجه به اینکه در ابتدای شکل گیری جمهوریهای مستقل اتحاد جماهیر شوروی،  مدتی تاجیکستان بخشی از ازبکستان بوده،  بخشی از تاریخ نویسندگی از جمله روزنامه نگاری این کشور هم در همین پیوند پدیدآمده است. نخستین هفته نامه تاجیکی دوران نو، " شعله انقلاب" در سمرقند – یکی از شهرهای ازبکستان - با عزم روشنفکر معروف تاجیک ، سیدرضا علیزاده  عرض هستی و وجود پیداکرد.بعد از توقف دوماهه آن که سال 1919م.شروع شده بود، صدر الدین عینی آن را تا 1921 ادامه داد و 91 شماره طبع کرد. سال 1920م. جمهوری خلقی شورایی بخارا تاسیس شد. بلشویکها به دلیل مسلمان بودن تاجیکها به تقاضای هویتی شان در برابر ازبکها بی اعتنایی نشان دادند.سال 1924 به رهبری صدرالدین عینی، روزنامه تاجیکی " آواز تاجیک" در سمرقند منتشر شد. سال 1930رادیو تاجیک تاسیس شد. یکی از منابعی که در این ظرفیتهای رسانه ای مورد استفاده قرار می گرفت ، مقالات عینی خصوصا با رویکرد روشنگری نسبت به قلم و معرفت اجتماعی بود.( پیوندگلمراد، " اتحادیه روزنامه نگاران تاجیکستان" ، نامه پژوهشگاه، سال 9، شماره 22، تابستان 1389، "صص 96 – 83")    سال 1932 به موازات فعالیت مردان در عرصه روزنامه نگاری در تاجیکستان که حال دیگر هویتی مستقل از ازبکستان یافته بود، زنان تاجیک امکان تلاش در این صحنه را یافتند. 12 مارس سال 1932م. بیورا یا دفتر اجرایی کمیته مرکزی حز ادب صنعتی...